Δευτέρα 3 Μαρτίου 2014

ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΗΧΟΥΣ ΕΝΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΛΟΥ

ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΗΧΟΥΣ ΕΝΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΣΚΑΝΔΑΛΟΥ
(Μια φιλοσοφική προσέγγιση)
   Θεωρείτε σκάνδαλο το εν κρυπτώ όταν βγαίνει στο φως της δημοσιότητας κι αυτό μπορεί να είναι μια κατάχρηση οικονομικής υφής, ατασθαλίες, προκλητική συμπεριφορά, η κρυφή ερωτική ζωή των επωνύμων και δημοσίων προσώπων. Η ερωτική παρεκτροπή που ανατρέπει το κοινώς διαμορφωμένο ήθος θεωρείται αμάρτημα ή ολίσθημα ηθικό, όταν έρχεται ξαφνικά στο φως της δημοσιότητας. Σημειώνουμε ότι δεν κρίνονται ως σκάνδαλα "τα κατά συνθήκην ψεύδη" τα οποία στηρίζουν μια ολόκληρη κοινωνία, αλλά κάθε αποκάλυψη που ταράζει συνθέμελα τους θεσμούς και τα κοινώς παραδεκτά ήθη! Αυτό αποδεικνύει ότι γίνεται περισσότερο αποδεκτό το ψεύδος, από την αλήθεια.
  Τί είναι τελικά ηθικό και τί είναι ανήθικο;
 Είναι περισσότερο αποδεκτό το ηθικοφανές από το πραγματικά ηθικό, γιατί το δεύτερο θα πρέπει να το αναζητήσει κανείς σε μια προσωπική προσέγγιση. Εάν θελήσουμε προσωπικά μέσα απ' αυτά τα γεγονότα να συναγάγουμε την ουσία, ανεπηρέαστοι, με μόνη τη διάθεση ν' αναζητήσουμε την αλήθεια, τότε επανεξεταζόμενα τα γεγονότα αυτά, τα οποία χαρακτηρίζονται κοινωνικά ή πολιτικά σκάνδαλα, θα τα επανατοποθετούσαμε σε μια άλλη βάση.
   Το γεγονός, που πριν από λίγο καιρό, έφερε έναν σεισμό μέσα στο παγκόσμιο πολιτικό και κοινωνικό κατεστημένο, η ερωτική ζωή του προέδρου της Αμερικής, έδωσε το έναυσμα για ν' αναζητήσουμε τί απ' όλα, μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, αποτελεί λάθος ή αμάρτημα. Το ότι δόθηκε παγκόσμια έκταση και δημοσιότητα σ' ένα θέμα που αφορά την ερωτική ζωή ενός δημοσίου προσώπου αποδεικνύει τη φτώχεια και το κενό από την έλλειψη της προσωπικής ζωής του καθενός. Μήπως δεν είναι κι αυτό αμάρτημα να ασχολούμεθα με τη ζωή των άλλων; Η τηλεόραση μπήκε στα σπίτια μας σαν ένα υποκατάστατο της πραγματικής ζωής, της πραγματικής επικοινωνίας. Τα ΜΜΕ τροφοδοτούν το αδηφάγο μάτι για να καλύψουν το δικό μας κενό. Φρόνιμο θα ήταν να δούμε καλύτερα τους εαυτούς μας. Εάν ενδιαφερόμαστε για την αλήθεια κάθε κατάσταση ανατρεπτική έρχεται για να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση μας, διαφορετικά μιλάμε αβασάνιστα. Όλοι εμείς που επηρεαζόμαστε, που αντιδρούμε, που ενοχλούμεθα, διαμαρτυρόμεθα και παίρνουμε θέση: "ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλλέτω".
 Η ανεπάρκεια που παρουσιάζει η κοινωνική δομή της ανθρωπότητας αφορά το ηθικό υπόβαθρο αυτής. Από κάθε δημόσιο πρόσωπο ζητείται μία συμπεριφορά που ν' ανταποκρίνεται προς την ηγετική του θέση και η όλη εικόνα του να εκπροσωπεί επάξια το έθνος με το αντίστοιχο πολιτισμό του. Σαν να μην είναι ένα δημόσιο πρόσωπο ταυτόχρονα και άνθρωπινο με κοινές αδυναμίες!  Ζητάει ο κόσμος την εικόνα μιας ειδυλλιακής οικογενειακής ζωής από τα δημόσια πρόσωπα. Δεν είναι όμως δυνατόν να είναι ειδυλλιακή για το λόγο ότι ακόμα το χαμηλό επίπεδο αυτογνωσίας, το οποίο διανύουμε δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει ιδανικές σχέσεις.
 Εκείνο που θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε προσωπικά ως λάθος στην περίπτωση αυτή ήταν ο   π α ν ι κ ό ς,  ο οποίος δημιουργήθηκε σαν αντίδραση στην κοινωνιολόγηση ενός πολύ προσωπικού γεγονότος. Αυτός ο φόβος για την κοινή γνώμη είναι ένα λάθος, το οποίο οδήγησε σ' ένα ηθικό ολίσθημα (ψευδορκία), που αποδεικνύει ότι απ' αυτό το πρόσωπο απουσίαζε η αυτονομία, δηλαδή η σχέση του με τη Συνείδησή του. Διότι όταν επιλέγει ένας άνθρωπος αυτού του κύρους έναν τρόπο που τον εκφράζει θα πρέπει να έχει και το ανάλογο σθένος να το αποδεχθεί δημόσια. Αν λάβουμε υπ' όψιν μας ότι ο άνθρωπος αναζητά κάτι που δεν έχει, τότε η ερωτική ζωή η οποία διακόπτει κατά κάποιο τρόπο την οικογενειακή συνοχή, είναι μια κατάσταση που έρχεται να καλύψει ένα κενό. Είναι λοιπόν, πολύ καλύτερα να υπερασπιστεί κανείς το δικαίωμα αυτό, από το να δέχεται ταπεινωτικά την κριτική, η οποία ουσιαστικά είναι μια αθέμιτη παρέμβαση των άλλων στην ζωή του.
  Στην ιστορία μεγάλοι άνδρες είχαν και μεγάλους έρωτες, οι οποίοι δεν ήταν πάντοτε αυτό που λέμε νόμιμοι. Όμως ένας έρωτας, ο οποίος δικαιώνεται από τη Συνείδηση παίρνει και την ανάλογη θέση στη ζωή του ανθρώπου. Γι' αυτό εμφάνιζε επίσημα την εποχή εκείνη ο Ναύαρχος Νέλσον την Λαίδη Χάμιλτον ενώ είχαν και οι δύο τις δικές τους οικογένειες. Βασιλείς, μεγάλοι πολιτικοί άνδρες της ιστορίας, πρόσφατα ο πρόεδρος της Γαλλίας Μιττεράν, είχαν το σθένος να υπερασπισθούν την προσωπική τους ζωή. Ο ναύαρχος Νέλσον λίγο πριν πεθάνει ομολόγησε πως η Αγγλία οφείλει τις νίκες του στην λαίδη Χάμιλτον. Ο δούκας του Ουΐνσορδ άφησε τον θρόνο για την Λαίδη Σίμψον. Φαίνεται ότι τα μεγάλα αισθήματα, έτσι όπως τα βιώνουν οι άνθρωποι έχουν τη συνειδησιακή έγκριση, η οποία τους καθιστά ηρωϊκούς στην υπεράσπισή τους!
  Μήπως τελικά και τα πλήθη υποκλίνονται στα μεγάλα αισθήματα; Γιατί τα μεγάλα αισθήματα θέλουν και τους μεγάλους άνδρες!
 Οπωσδήποτε είναι ένα πρόβλημα που θα πρέπει να το δούμε από πολλές πλευρές. Αναφέραμε την υποκριτική αντιμετώπιση του κοινού και την έκταση που δόθηκε στη δημοσιότητα σ' ένα γεγονός που έφθασε να γελοιοποιήσει θεσμούς κι αξίες. Όμως αυτό καθ' αυτό το γεγονός μας αναγκάζει να σταθούμε στην ερμηνεία. Είτε από τη θέση του παρατηρητή, είτε από τη θέση αυτού που τα βιώνει προσωπικά, εάν προσπαθήσει κανείς να τα ερμηνεύσει δια μέσω της σκέψης ή της εμπειρίας, θα του προσφέρουν την γνώση. Ολα αυτά μπορεί να είναι μελανά, αλλά έχουν τη θέση τους μέσα στην εξέλιξη με την προϋπόθεση ότι θα συναγάγουμε τη γνώση.
 Όταν μια πράξη ερωτική δεν έχει τη συνειδησιακή αποδοχή τη ζει κανείς όπως ένας κλέφτης, που φοβάται γιατί ξέρει πως αυτό που πήρε δεν ήταν δικό του.
 Ο μεγάλος έρωτας πληρώνεται με τον πόνο της ψυχής και τότε αισθάνεται κανείς ότι τον δικαιούται, έτσι λοιπόν τον υπερασπίζεται.
 Όταν ο έρωτας δεν πληρεί την ύπαρξη του ανθρώπου, λειτουργεί μόνον βιολογικά (σεξ).
 Όμως δεν πρέπει να περιπλέκουμε τα πράγματα άλλο έρωτας κι άλλο εκμετάλλευση, γιατί εδώ χρησιμοποιείται ένα μέρος του ανθρώπου και τίθεται ως μέσον για την ικανοποίηση αυτής της περιορισμένης λειτουργίας που δεν είναι υπαρξιακή, αλλά μόνον βιολογική. Να που βρίσκεται λοιπόν το ολίσθημα!
 Όλα τα μεγάλα έργα της Τέχνης, μουσικά, εικαστικά, αρχιτεκτονικά απ' την αρχαιότητα έως σήμερα είχαν την πηγή της έμπνευσής του στον μεγάλο έρωτα. Αυτός είναι που κάνει τον άνθρωπο να μεγαλουργεί. Αντίθετα, η περιορισμένη βιολογική λειτουργία υποβιβάζει τον άνθρωπο και δεν εξαγνίζεται μέσα σε μια πράξη αυτοπροσφοράς.
 Αν θέλουμε λοιπόν να επισημάνουμε το  ανήθικο, αυτό αφορά όχι αυτό καθ' αυτό το γεγονός, αλλά την υποκρισία μιας ολόκληρης κοινωνίας, η οποία κρίνει πράξεις που αφορούν μία πολύ ιδιωτική υπόθεση, ενώ κινείται, σκέπτεται και πράττει με τον ίδιο τρόπο!
  Οι συνθήκες που υπήρχαν σε άλλους αιώνες σ' άλλες εποχές ήταν πολύ δυσμενείς και αρνητικές στην αποδοχή ενός έρωτα που θα μπορούσε να είναι παράνομος κατά την έννοια του κόσμου. Αυτός ο λόγος έκανε τους ερωτευμένους να προστατεύουν τον έρωτά τους και να τον ζουν μ' επιφύλαξη καθώς η κοινωνία, η Εκκλησία, οι νόμοι του κράτους και φυσικά το κοινωνικό περιβάλλον δεν έκανε αποδεκτό ένα τέτοιο γεγονός. Δεν υπήρχε η δυνατότητα του διαζυγίου, έτσι στην περίπτωση που γινόταν φανερό, έπρεπε να υποστούν οι ερωτευμένοι ή έναν χωρισμό ή μια κατακραυγή, εκτός, αν είχαν το σθένος να υπερασπισθούν την κατάσταση αυτή ως δικαίωμα (περίπτωση Νέλσονα, Εδουάρδου της Αγγλίας και άλλων).
 Στην εποχή μας δίνεται μια ευκολία από συνθήκες ευνοϊκές, που ωστόσο, όμως περιορίζουν τον έρωτα μέσα από την υλιστική αντίληψη στην περιοχή του ενστίκτου. Η δυσκολία βρίσκεται αλλού τώρα, στο αγεφύρωτο που αφορά τις Ψυχές των ανθρώπων. Κι αυτό προσφέρει και μέσα στον έρωτα τη μοναξιά.
 Όμως, το όλον του ανθρώπου, το υπαρξιακό του υπόβαθρο αναζητά πάντα να εκφραστεί και να επικοινωνήσει. Πιστεύουμε πως δεν είναι δυνατόν να παραμείνει ο άνθρωπος σ' αυτήν την περιορισμένη και περιοριστική μορφή του έρωτα, ότι θ' αναζητήσει και πάλι την ποιότητα που δίνει η ένθεη φύση του ώστε να αποκτήσει η σχέση αυτή μια άλλη διάσταση.

                                                                                Αλκμήνη Κογγίδου.

                                                                              Ποιήτρια-δοκιμιογράφος

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου